Ayhan Elmacı (Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü)
Selcen Ozgul Ozkan (Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü)
Fatma Elif Tandırcıoğlu (Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü)
Seda Uludağ (Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü)
Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Mimari Rapor
ProSteel az katlı yoğun toplu konut tasarımı, Ankara, Hoşdere Caddesi üzerinde kısıtlı büyüklükte bir parselde tasarlanmış bir çelik strüktürdür. Proje şehre ve merkeze taşan konut birimleri ve arka bahçelerin oluşturduğu potansiyel üzerine yoğunlaşır. Var olan Ankara şehir dokusu, görünen konut birimlerinin arkasında arka bahçelerin oluşturduğu yeşil bir doku saklar. Fakat bu doku sokağa taşamaz ve gizli kalır. Proje, bu gizli yeşil dokuyu sokağa kadar ulaştırır ve görünür kılar. Yeşil, arkadan binanın girişine, oradan da sokağa kadar ulaşır. Konut birimlerinin girişleriyle de yeşil doku insan tarafından kullanılır hale gelir. Yoğun konut yapısı ve arazi büyüklüğünün yetersiz olması sebebiyle konut birimleri binadan çıkmalar yaparak caddeye doğru uzanır. Arka cephede ise teras olarak fonksiyonlandırılan boşluklar yeşili binanın içerisine alır. Modüler olarak tasarlanan hacimler yapının fonksiyonlandırılmasında ve strüktür tasarımında avantaj sağlamıştır. Çeliğin potansiyelinden faydalanarak yapının formunda modüler farklılıklar oluşturulmuştur. Proje, konut yapı düzenine uyumlu olarak arkadan gelen bina akslarını takip eden iki bina gibi davranır. Projede dikkat edilen bir diğer nokta da birimlerin çok çeşitli olması ve değişik kullanıcı ihtiyaçlarına cevap vermesidir. Bu sebeple 5 tip daire (stüdyo, 1+1, 2+1, 3+1, 4+1) kendi içinde de farklılaşarak tasarlanmıştır. Konut birimlerindeki açık mekân anlayışı da aynı düşüncenin ürünüdür. Binanın yönlenmesinde de her bir konut biriminin güneş ışığı alabilmesi için doğu-batı yönleri kullanılmıştır. Cephelerde ise kullanılan strüktürel sistemi de gösteren bir anlayış benimsenmiştir. Ön cephede binadan çıkan birimler binanın bütününden ayrılmıştır. Genel olarak binanın cephesi cam cepheyken, çıkmalar ahşap malzemeyle kaplanır. Arka batı cephesinde ise tam tersi bir tutum sergilenip cephe ahşapla kaplanmıştır ve teraslar kendini şeffaflaşarak gösterir.
Mühendislik Raporu
Genel Bilgiler: Deprem Bölgesi: 1. bölge (göz önüne alınmıştır) Zemin şartları: Z3 (göz önüne alınmıştır) Toplam İnşaat Alanı: 1598 m2 Yapısal Analiz Yazılımı: SAP 2000 v.10.0.7 Çelik Yapı: IPE300, IPN (200- 300), IPBv (140-160-200-220- 260-320-400) ve HE500-A kesitleri kullanılmıştır. Malzeme özelliği St52 seçilmiştir. Standartlar: • TS 498 - Yapı Elemanlarının Boyutlandırılmasında Alınacak Yüklerin Hesap Değerleri • TS 648 - Çelik Yapıların Hesap ve Yapım Kuralları • ABYYHY - Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (2006) Mimari talepler doğrultusunda yapının 1. deprem bölgesinde ve yumuşak bir zeminde olması göz önünde bulundurularak yapının statik analizine ve tasarımına başlanmıştır. Bu aşamada farklı yük kombinasyonları altında yapının davranışını ve yapı elemanlarında oluşan moment, kesme ve eksenel kuvvetleri gözlemlemeye olanak sağlayan SAP 2000 Yapısal Analiz yazılımı kullanılmıştır. Yukarıda belirtilen standartlarda belirtilen yük kombinasyonları yapıya dama tahtası metoduyla kritik kuvvetleri oluşturacak şekilde uygulanmıştır ve bina davranışı incelenmiştir. Yapılan analiz sonucunda alınan değerlere göre tasarım kriterlerine uygun olarak kesit belirlemeleri yapılmıştır. Bu neticede kolonların büyük miktarda eksenel yük aldığı için IPBv kesitlerinin seçilmesine gidilmiştir, ki bu kesitler büyük kesit alanına ve her iki yönde de yüksek atalet momentine sahiptir. Yapının ön cephesinde bulunan dört adet konsol çıkıntının (l = 7m, b = 7m ve 14m) stabilitesini sağlamak ve konsol elemanlara gelen yükleri azaltmak için yanları kafes sistemle çözülmüştür. Böylece konsolların yaptığı sehim azaltılmıştır. Ayrıca konsolların yanal ötelenmelerini engellemek üzere döşeme altına ve konsol üstüne 2xC200 proŞller çapraz olarak bağlanmıştır. Yanal ötelenmeleri azaltmak ve önlemek için yapını mimarisine ve davranışına uygun şekilde çeşitli yerlerde çelik çaprazlar kullanılmıştır. Bu çaprazların yerleri her iki yönde de deprem zorlaması sırasında yapının düzenli bir davranış sergilemesi için simetrik olarak seçilmiştir.