Emirhan Coşkun (Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü)
Doruk Karagöz (Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü)
Yasemin Loşer (Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü)
İsmail Emrah Özay (Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü)
İstanbul Teknik Üniversitesi
Mimari Rapor
Buradaki amacımız taşıyıcı sistem kurgusuyla aynı zamanda açık ve yarı açık sergi gibi alanların mekân tasarımını da kurgulamaktır. 6.50 m (zemin 2.00) kotunda bulunan kapalı sergi sistemi dışarıdan yuvarlak kesitli Borusan Mannesmann kolon sistemiyle taşıtılmaktadır. Bu sistem sayesinde sergi mekânlarında taşıyıcıların mekân kurgusunu kısıtlamaları engellenmiştir. 10.50 m kotunda bulunan besleyici aktivite alanları ise içeriden I kolon sistemiyle taşınmaktadır. Burada amacımız farklı bir taşıyıcı sistem kurgusu tasarlayarak aynı zamanda da bu taşıyıcı sistemin yer kotunda oluşturduğu farklı geometriler sayesinde değişik açık ve yarı açık sergi mekânlarının oluşmasını sağlamaktır. Bu nedenle sistem kalın kesitli ve daha seyrek konulan kolon sistemi yerine daha narin ve sık kolon sistemiyle taşıtılmaya çalışılmıştır. Haydarpaşa bölgesi önemli ulaşım akslarının kesiştiği stratejik bir konumda bulunmaktadır. Bu bölgeye her noktadan birçok farklı ulaşım alternatiflerini kullanarak ulaşmak mümkündür. Bu nedenle de İstanbul gibi ulaşımda problemlere sahip metropolitan bir kent için büyük sergilere ev sahipliği yapabilecek nitelikte bir noktadır. Ayrıca bu bölgede bulunan Haydarpaşa Tren Garı da hem yurtiçi hem de yurtdışından gelen misafirlerin İstanbul’la ilk tanışma noktalarıdır. Diğer yandan Haydarpaşa garı bölgesiyle Kadıköy arasında bir bağlantı kopukluğu bulunmaktadır. Bu nedenle de bu iki nokta arasındaki aksta insan yoğunlukları oldukça azalmaktadır. Elde edilen bu veriler doğrultusunda insan yoğunluklarını bu noktaya çekerek Haydarpaşa’yla Kadıköy arasındaki kopuklukları gideren, Haydarpaşa Garı’na gelen misafirleri şehirle buluşturan ilişkilerini güçlendiren ve tüm bunları yaparken de fuar merkezinin ihtiyaç duyduğu tüm sergi sistemlerini barındıran, kentle ilişkili bir sistem kurgulama düşüncesinden hareketle tasarımımızı geliştirdik. Sistemin geometrisi yayaların denize geçişlerini engellemeyecek şekilde, denize doğru kıvrılarak yayaları denize doğru çekmeyi amaçlamıştır. Alt kotta sistem havaya kaldırılarak yaya dolaşımı maksimum seviyeye ulaştırılmıştır. Bu kısımda kapalı sergi alanları, iskele ve kafe bulunmaktadır. İskele ve kafe sistemin bitişinde denizin üstündeki bölümünde bulunmaktadır. Sistem havaya kaldırıldığında sistemin daha kapalı olarak şekillenen, denize dönük avlu gibi oluşan kısımlarında -yaya kotunda- açık ve yarı açık sergi alanları oluşturulmuştur. Bu bölümde yönetim ve konferans salonları bulunmaktadır. Ayrıca restaurant, sinema, kütüphane ve atölye gibi sistemin sürekli işlemesini ve canlı kalmasını sağlayan aktivite alanları da bu bölümdedir. Dolaşım sistemi sergi mekânını kolaylıkla gezebilmek amacıyla var olan diğer expo sistemlerinin karmaşasından sıyrılan belirli başlangıç ve bitiş noktasına sahip olarak kurgulanmıştır. Bu iki nokta arasında haraketli bir sistem kurgulanarak yüzey artırımı sağlanmıştır. Sergi mekânları ise bu dolaşım sistemi boyunca devam eden koridorun etrafına dizilmiştir. Bazı noktalarda bulunan rampalar sayesinde sistemin içinde farkı noktalara geçişler de mümkün kılınmıştır. Kapalı sergi topraktan başlayıp deniz yüzeyindeki bir iskelede bitmektedir.
Mühendislik Raporu
Deprem Bölgesi: 1. Derece
Deprem Bölgesi Zemin Grubu: Z2
Kullanılan Statik Analiz Programı: SAP 2000 V11
Çelik Yapı:
Sistem 2 katlı teşkil edilmiş. Alt katlarda taşıyıcı sistem olarak 7 derece eğimli Borusan-Mannesmann (323,9/12,5) profillerden yararlanılmış. Ana Çerçeve kirişlerinde HEA280 tali kirişlerde de HEA240 kullanılmıştır. Üst katların teşkilinde yüksek açıklık geçilmesi, yüklerin fazla oluşu ve yüksek narinlikten dolayı HEB450 profiller kullanılmıştır. Ana taşıyıcı kirişler HEA450, HEB500 üst katlarda seçilmiş alt katlarda HEA280 kirişler teşkil edilmiştir. Boru kolonların su yapılarında diğer yapılara nazaran dayanımı sonucu iskele içinde deniz tabanına ankastre olarak Borusan-Mannesmann (323,9- 12,5) profiller kullanılmıştır. Restoranda HE600A kolon ve kirişler kullanılmıştır.
Kullanılan Standartlar:
Yükler için TS498 ve TS500, Deprem Yükleri için A.B.Y.Y.H.Y (Mart 2006), Kesit Hesapları için AISC-ASD89 standartları kullanılmıştır. Projenin Statik Analizi SAP 2000 programında aşağıda belirtilen yük kombinasyonları kullanılarak yapılmıştır. Deprem kesme kuvvetleri Muto yöntemiyle hesaplanarak düğüm noktalarına etki ettirilmiştir.
YÜKLER:
Yapısal analizde; Sabit Yükler; döşemeler için sabit yük (10 cm döşeme kalınlığı için) 10kg/m2 alınmıştır. Duvar yükü olarak (duvarlarda kullanılan malzeme, plexiglas için) 5kg/m2 olarak hesaplanmış ve analizde kullanılmıştır.
Hareketli Yükler; döşemeler için TS498’e uygun olarak 350kg/m2 hareketli yük etkitilmiştir.
Diğer Yükler; kar yükü olarak TS498’e uygun olarak 80 kg/m2, rüzgâr yükü olarak 80kg/m2 kullanılmıştır. Deprem yüklemesi için eşdeğer deprem kuvveti hesaplanarak düğüm noktalarına etkitilmiştir.
YÜK KOMBİNASYONLARI
Sistemin hesaplanan yükler altındaki davranışını belirlemek için aşağıda verilen yük kombinasyonları kullanılmıştır.
H1=G+Q
HZ1=G+Q+W
H2=G+Q+0,5W
HZ2=G+W
H3=G+0,5Q+W
HZ3=G+W+E
HZ4=G+W+2E
YAPISAL TASARIM:
Yapının simetrik olmaması nedeniyle yapının rijitlik merkezinin ve kütle merkezinin farklı bölgelerde olması nedeniyle sistemin yatay yüklere karşı zafiyetinin fazla olmasından sistem belirli bölgelerden dilatasyonlarla ayrılıp çözümde 3 boyutlu sistem çözümünden kaçınılmış ve çerçeve sistem çözümüyle çözüm sırasında yapılacak hatalar minimuma indirilmiş ve çerçeve çözüm teşkil edilmiştir. Her bir bölümün bağımsız hareketi sonucu bölümler arası zorlanmalar ortadan kaldırılmıştır. Üst katlarda ise çerçeve sistem yerine 3 boyutlu sistem tercih edilmiştir (kolonların asimetrisinden ötürü).