Hatice Gözen Çalışkan (Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü)
Serkan Kocabay (Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü)
Tuğrul Tanfener (Mühendislik-Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü)
Gazi Üniversitesi
Mimari Rapor
Proje arazisi olarak Ankara’nın kültür aksı üzerinde bulunan Atatürk Kültür Merkezi arazisi seçilmiştir. AKM arazisini bugünkü atıllığından kurtarmak, AKM ile ortak etkinlikler düzenlenmesine olanak vermek için proje, AKM arazisi üzerine yerleşilmiştir. Ankara kültür aksının yeniden canlandırılması amaçlanmıştır. Projenin ana teması her farklı tematik fuarda farklı bir fuar tasarımının ortaya konulmasıdır. Yapının iç mekânlarındaki esneklik cephelere de yansıtılmıştır. Hareketli duvar-döşeme panelleriye sağlanan kombinasyonlarla her seferinde insanların yeni bir yapıyla karşılaşması amaçlanmıştır. Bunu hayata geçirebilmek için çelik malzemenin olanakları değerlendirilmiş ve ön plana çıkarılmıştır. Çelik taşıyıcı sistemin gizlenmeyip, expo merkezi içinde sergilenen bir eleman olarak kullanılması hedeşenmiştir. AKM binasının tasarımında insanlardan uzaklaşan kütle tavrı yerine bunun karşıtı olarak insanları içine çeken bir kütle tasarlanmıştır. AKM arazisi üzerindeki mevcut akslar kullanılarak, ışığın farklı kullanımlarını sağlamak için cephelerde parçalanmalar oluşturulmuştur. İç mekânların esnek kullanımını sağlamak için exponun merkezinde sabit bir çekirdek oluşturulup, hareketli mekânlara ve bodrum katındaki sabit birimlere ulaşım sağlanmıştır. AKM ile ortak bir açık otopark kullanımı önerilmiş ve servisler için arazi üzerindeki mevcut servis yolu ve servis girişleri kullanılmıştır. Arazinin dört yanında ana trafik arterlerinin, metro-otobüs duraklarının bulunması araç-yaya servis ulaşımı açısından avantajlı görülmüştür.
Mühendislik Raporu
Hazırlanan mimari tasarıma uygun taşıyıcı sistem seçilerek statik hesaba başlanmıştır. Taşıyıcı sistem üç boyutlu çerçeve sistemi olarak seçilmiştir. Kolon ve kirişleri oluşturan elemanlar kafes kiriş şeklinde oluşturulmuştur. Binanın stabilitesinin sağlanmasında ana taşıyıcılar ve bunları birbirine bağlayan tali taşıyıcılar haricinde bir çaprazlama yapılmasına ihtiyaç duyulmamıştır. Temel ve üst yapı bağlantıları moment aktarabilecek şekilde düşünülmüş ve modellenmiştir. Malzeme olarak ST 37 çeliği kullanılmıştır. Elemanların yerinde kaynaklı birleşimlerle monte edilmesi düşünülmüştür. Yapının statik analizinde SAP2000 yazılımı kullanılmıştır. Hesaplar TS498, TS648 ve DBYBHY (Deprem bölgelerinde yapılacak binalar hakkında yönetmelik) yönetmeliklerine uygun olarak yapılmıştır. Binanın yapısal çözümlemesi elastik metotlara göre yapılmış boyutlandırmada emniyet gerilmeleri metodu kullanılmış, yük katsayıları 1,0 alınmıştır. Binaya her yönden etkiyen deprem ve rüzgâr yüklerini sabit yüklerle birleştiren 16 adet kombinasyon oluşturulmuş, bu kombinasyonlardan elde edilen en kritik değerlere göre elemanlar boyutlandırılmıştır. Mimariye uygunluk ve uygulama kolaylığı sağlaması amacıyla, aynı özellikteki elemanlarda tek çeşit profil kullanılmıştır. Kafes kirişlerin üst ve alt başlıklarında 323.9 mm dış çap ve 12 mm et kalınlığında Borusan boru profilleri, dikme ve diyagonalleri oluşturan elemanlarda 114.3 mm dış çap ve 8 mm et kalınlığında Borusan profiller kullanılmıştır. Yapının iç bölümünde bulunan kolon ve kirişlerde HEB profiller kullanılmıştır. Yapının giriş kısmında bulunan kafes sistemde 600 mm çapında ve 15 mm et kalınlığında boru profiller kullanılmıştır. Yapının cephesindeki açılıp kapanabilen ve açıldığında döşeme olarak çalışan paneller için her iki duruma ait yüklemeler yapılmış, panel üstündeki tali elemanlar elde edilen en kritik değerlere göre kontrol edilmiştir.