Teşvik Ödülü 1
Özge Fırtına (Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü)
Aslıhan Kılıç (Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü)
İstanbul Teknik Üniversitesi
Ali Osman Kaçemer (Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü)
Yıldız Teknik Üniversitesi
Özge Fırtına (Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü)
Aslıhan Kılıç (Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü)
İstanbul Teknik Üniversitesi
Ali Osman Kaçemer (Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü)
Yıldız Teknik Üniversitesi
Mimari Rapor
Sarmaşık binalar ağaçlara sarılarak buyur, yayılır ve uygun bir ortam bulduğunda meyvesini verir. Çeliğin kent dokusundaki kullanımının da tıpkı bir sarmaşık gibi olması; binalara tutunarak kent içinde yayılıp uygun yerlerde, sorunlu boş alanlarda yapıya dönüşmesi amaçlanmıştır. Bu yaklaşımın kentin birçok sorunlu bölgesine uyarlanabileceği düşünülerek örneklendirme yoluna gidilmiştir. Proje kapsamında incelenmek üzere, kentin sorunlu ve geliştirilmesi gereken Galata bölgesi seçilmiş; öncelikle kullanılması olası boş alanlar belirlenerek, bölgeye sarmaşık gibi yayılmanın yolları araştırılmıştır. Örnek olarak bölgede seçilen iki alanda Çelik strüktürün binaların sağır cephelerine tutunarak köprüler oluşturması, daha sonra birleşerek uygun bir boşlukta bir yapıya ve saçağa dönüşmesi öngörülmüştür. Seçilen alanlardan birinde, sadece bir konsept olarak, iki alanın sağır cepheye tutunarak oluşturulan bir köprüyle birleştirilmesi ve İstanbul tanıtım ofisleriyle kafenin yer alması kararlaştırılmıştır. Asıl çalışma alanımızda ise, karşılıklı seçilen iki küçük arazinin birbirine bağlanması; atölyeyle başlayan alanın üstte köprüyle bağlanarak, sağır duvara tutunan ve daha sonra saçak haline gelen sergi alanına dönüşmesi üzerinde çalışılıp tasarım geliştirilmiştir. Bu acıdan yaklaşıldığında, iki farklı noktadaki boşluğu n bir bütün olarak ele alınmasıyla üst kotta sürekli bir dolaşım ağı elde edilirken, zemin kotunun tüm çevre sakinlerinin kullanımına açılması sağlanmıştır. Yapılaşmaya gidilirken, bütün olarak ele alınan arazide ÜÇÜNCÜ boyuttaki kırılmalarla parçalı bir yapı elde edilmiş; yapının, çevresindeki binaların ölçeğine indirgenmesi sağlanmıştır. Sıkışık yapılaşma içerisinde bir yarı acık alan oluşturarak hem serginin gözler önüne serilmesi, hem de insanlara nefes alabilecekleri bir dinlenme alanı sağlanması amaçlanmıştır. Yapı adasının iç boşluklarından sağlanan geçiş düzenlemesiyle de, insanların alana en iyi şekilde ulaşması, kullanılmayan atık alanların kullanıma açılması sağlanmıştır. Seçilen klasik strüktür sistemiyle tüm yapı kabuğu boru profillerle a. gibi örülmüş, örtü sisteminde uygulanan üç boyutlu kırıklı yapı eğik kolonlarla devam ettirilmiştir.
Mühendislik Raporu
Taşıyıcı sistemin tasarımına geçmeden önce, projenin uygulanacağı yere ilişkin, deprem bölgesi, zemin ve iklim özellikleriyle ilgili yük parametreleri tespit edilmiştir. İstanbul’un Galata semtinde bitişik nizama göre tasarlanan projenin Z1 zemin sınıfında ve 2. derece deprem bölgesinde olduğu gibi sonuçlara ulaşılmıştır. Yapı üç kısımdan oluşmaktadır. Bu kısımlar (sergi salonu, ofis ve köprü) birbirine bağlantılı olarak dizayn edilmiştir. Tasarımda kullanılacak malzeme, yük tipleri, yük kombinasyonları, taşıyıcı sistemle ilgili mesnet şartları belirlendikten sonra, SAP2000 V.11 programında projenin strüktür modeli oluşturulmuştur.
Tasarım için şu üç standarttan yararlanılmıştır:
- TS 498 - Yapı Elemanlarının Boyutlandırılmasında Alınacak Yüklerin Hesap Değerleri
- TS 648 - Çelik Yapıların Hesap ve Yapım Kuralları
- Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik (DBYBHY) - 2007
SAP2000 statik çözümleme programı yardımıyla modeli hazırlanan yapı, standartlardan (TS 498 ve DBYBHY-2007) alınan yük değerlerine maruz bırakılmıştır. Yapıya farklı yük kombinasyonları uygulanmıştır. Buradaki analizlerden çıkan en elverişsiz duruma göre hesap yapılarak, taşıyıcı sistemin eleman kesitleri emniyet gerilmelerini sağlayacak şekilde kontrol edilmiş ve bu değerleri sağlamayan eleman kesitleri değiştirilerek sistemin güvenlik şartı sağlanmıştır. Taşıyıcı sistem elemanları Borusan Mannesmann boru profilleri kullanılarak yapılmıştır. Taşıyıcı sistem elemanlarının tümünde dairesel boru profilleri kullanılarak hem mimari estetik gözetilmiş, hem de mühendislik acısından yüksek mukavemet sağlanmıştır. Diyagonal çubuklarda dairesel boru profilleri kullanılmış; çapraz yerleşim sayesinde, taşıyıcı strüktürün yatay yükler (deprem, rüzgâr vs.) karşısında deplasman yapması önlenmiştir. Bu çaprazlar kolona gelen yatay yükleri azaltmıştır. Yapının sergileyeceği her turlu fiziksel hal (büzülme, genleşme vs.) göz önüne alınmış ve bağlantı noktaları statik acıdan uygun yerlerde oluşturulmuştur. Çelik profillerin birleşiminde kaynak ve bulonlama tercih edilmiştir. Tek tip Çelik profil kullanılarak malzemede standartlaşmaya gidilmiştir.
Yapının döşemeleri basit mesnetli trapez galvanizli sac levha ve dolgu betonuyla, çatı ise PVC membran ve alüminyum trapez levhayla oluşturulmuştur. Duvarlar pleksiglasla kapatılmış, kaplamanın yükü dikkate alınarak statik çözümlemeye eklenmiştir.