BORUSAN MANNESMAN ÖZEL ÖDÜLÜ
Nurgül Çelik (Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü)
Gencay Çubuk (Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü)
Erkin Duran (Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü)
Yıldız Teknik Üniversitesi
Tolga Karakayalı (Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü)
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
Nurgül Çelik (Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü)
Gencay Çubuk (Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü)
Erkin Duran (Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü)
Yıldız Teknik Üniversitesi
Tolga Karakayalı (Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü)
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
Mimari Rapor
Konum
Proje alanı, Haliç’te Sütlüce Kongre Merkezi ile Miniatürk arasında oluşturulmuş olan kıyı şeridinde bulunan park alanı, futbol sahası, basket sahaları, yürüyüş yolları ve ağaçlık alanları kapsar.
Mevcut durum
Alan, nicel olarak ‘’yapılı’’ olmasına karşın nitel olarak sosyal bir ilişkiler ağı kurmaktan yoksundur. Mevcut haliyle gençler için spor sahaları, diğer yaş grupları için oturma yerleri ve yürüyüş yollarından fazlasını sunamaz.
Öneri
Sosyal yerleşke, kıyı şeridinde yeni bir örüntü oluşturarak bu alanda yeni bir kent odağı oluşturmayı ve yakın mesafedeki bilinir kent odaklarına, özgün bir dili ve kurgusu olan yeni bir alternatif getirmeyi amaçlar. Semt sakinlerinin ve yerleşkeyi ziyaret eden diğer kullanıcıların üretici-izleyici-kullanıcı üçgeninin tüm aşamalarında yer alabilmesi proje fikrinin çekirdeğini oluşturur.
Kütle yerleşimi
Bu bağlamda yeni bir ihtiyaç programı oluşturularak, sosyal içerikli bir kurguyu sağlamak üzere sergi alanı, kütüphane, “workshop” noktaları, “workshop” çekirdeği, kafe birimleri alana katılır. Peyzajla yapıların birlikteliği dinamik, geçişken bir tasarım kurgusundan hareketle oluşturulmuştur. Ana kütlelerin (kütle 1-2-3) yerleri kot farkları, rüzgâr geçişleri ve vistalar göz önüne alınarak belirlendikten sonra diğer kütleler (“workshop” noktaları) çeliğin takılabilir - sökülebilir - taşınabilir olmasından yararlanılarak tasarlanmış, peyzaj ve kullanıcıyı öne çıkarmaya olanak veren esnek bir tasarımla kıyı şeridine konumlandırılmıştır.
Çeliğin kullanımı/ayrıntılar
Çeliğin prefabrike kullanım avantajlarından yararlanılarak oluşturulan tasarımlar, ihtiyaç programının organizasyonlar doğrultusunda genişletilebilmesine olanak tanır. Akustik, görsel veya iklimsel tercihler doğrultusunda kütleler tamamen kapalı veya yarı açık olarak kullanılabilir. Çelik strüktüre bitişik konumlandırılan kayar cam profilleri ile kütleler tamamen kapanabilir. Alanda birim taşıyıcı olarak “V” kolonların kullanımı, kütlelerde yeni vistalar oluşumuna olanak verirken, binaların taban ve tavan alanlarını farklı oluşturmaya olanak tanıyarak gökyüzünün veya peyzajın vurgusunu artırabilir. Kütüphanede, karşılama ve sergi birimlerinde, kayıcı panel sistemlerinin yerleşimine olanak veren bir tasarım yapılmıştır. Bu sayede kütle içlerinde de değişken modülasyonlar oluşturulabilir.
Mühendislik Raporu
‘’Projedeki kütlelerin tasarımında “V tipi” kolonlar yer almaktadır. Bu kolonlar, yapının dört cephesi boyunca devam edip yapının stabilitesini ciddi anlamda artırmıştır. Çerçeve düzlemine dik gelecek herhangi bir kuvvete (rüzgâr, deprem gibi) karşı yapı stabil hale gelmiştir. Yani betonarmedeki perde sistemi ya da çelik çaprazlı çelik bina gibi çalışması düşünülmüştür. Bu nedenle seçilen kesitler küçülmüş ve yapıda büyük ekonomik tasarruflar sağlanmıştır. Projenin statik hesapları SAP 2000 V14 programı ile çözülmüştür. Bu programda, Türkiye’de kullanılan yönetmeliklere uygun dizayn şartnamesini, AISC-ASD89’u seçmemiz emniyet gerilmeleri yöntemi için uygun olacaktır. Ve ayrıca deprem hesabı için modal analiz yöntemi ile SAP 2000 V14’te analiz yapılmış ve kuvvetler sisteme aktarılmıştır. Yapı tasarımı aşağıdaki yönetmelik ve standartlara uygun olarak düzenlenmiştir:
• TSE 498 Yapı Elemanlarının Boyutlandırılmasında Alınacak Yüklerin Hesap Değerleri,
• TSE 648 Çelik Yapıların Hesap ve Yapım Kuralları,
• Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik.
Tasarım yapılacak olan kütleler 2. derece deprem bölgesinde, Z2 yerel zemin sınıfı üzerinde inşa edilecek ve insanların yoğun bulunduğu binalar olarak kullanılacaktır. Deprem Yönetmeliği Madde 2.5.1.5’e göre bina önem katsayısı I = 1.2 ve I = 1.0 olan çelik binalarda, HN ≤16 m olmak koşulu ile, yalnızca süneklilik düzeyi normal çerçevelerden oluşan taşıyıcı sistemler kullanılabilirler. Bu nedenle taşıyıcı sisteminin her iki doğrultuda süneklik düzeyi normal sistemlerden oluşturulması öngörülmektedir. Bu parametreler esas alınarak belirlenen deprem karakteristikleri ve ilgili yönetmelik maddeleri aşağıda verilmiştir: Etkin yer ivme katsayısı: Ao = 0.30 Bina önem katsayısı: I = 1.2 Spektrum karakteristik periyotları: TA = 0.15s ve TB = 0.40s Taşıyıcı sistem davranış katsayısı: R = 5 Hareketli yük katılım katsayısı: n = 0.30
Malzeme Özellikleri
(St 52 Yapı Çeliği) Akma sınırı: 36 kN/m2 Normal emniyet gerilmesi: 24 kN/m2 Kayma emniyet gerilmesi: 14.4 kN/m2 Elastisite modülü: 2100 kN/cm2 Poisson sayısı: 0.3 Kayma modülü: 8100 kN/cm2 Isıl genleşme katsayısı: 0.000012
Binanın her iki doğrultudaki yatay taşıyıcı sistemi, Deprem Yönetmeliği Madde 4.4’te tanımlanarak ilgili tasarım koşulları verilen, süneklilik düzeyi normal moment aktaran çerçevelerden oluşmaktadır. Projede taşıyıcı sistem seçimi ve diğer profiller %100 Borusan Mannesmann kutu profillerden oluşmaktadır. Seçilen Borusan Mannesmann profillerinin bağlantıları ise kaynaklı ve bulonlu birleşim olarak belirlenmiştir. Kolonlar dış cephede “V” kolonlardan oluşmaktadır. Seçilen “V” kolon kesiti 200x200x12 mm’dir. Yapının orta kısmında merdiven galerisini çevreleyen dört adet kolon yer düzlemine dik tasarlanmış, kesitleri 260x260x12 mm’dir. Yapının dört cephesinde de dönen, iç akslardaki ana taşıyıcı kiriş kesitleri 150x350x10 mm’dir. Bu ana kirişlere bağlanan tüm tali kirişler ise 120x120x10 mm ebatlarında seçilmiştir.