Ödüller

İrem Aker (Mimarlık Fakültesi)

Emine Gizem Başkan (Mimarlık Fakültesi)

Ezgi Erol (Mimarlık Fakültesi)

Mehmet Erhan İmamoğlu (İnşaat Mühendisliği)

Zeki Boran Turan (İnşaat Mühendisliği)

 

 

Sadelikten uzaklaşan formun zorlaması nedeniyle strüktür çözümünün yeterli olgunluğa ulaşamadığı görülmüş, ancak mimari form arayışı ve mimari çözümüyle Teşvik Ödülü’ne değer bulunmuştur.

 

Projemizin temel düşüncesi; bir sergileme mekânı olmanın yanı sıra, yapının kendisinin de plastik bir nesne olarak sergilenmesidir. Bu plastik nesne, yabancı ve yersizdir: yersizdir, çünkü dünyayı dolaşır. Sergilendiği kent içinse bir yabancıdır.

Bina, ahşap bir platform üzerinde yükseltilmiştir. Platform, yapının “sergilenen plastik nesne” olarak bulunduğu yerdeki geçiciliğini temsil eder. Bunun yanı sıra, hava koşullarının uygun olduğu durumlarda içteki fonksiyonun dışarı taşmasına olanak verir. Tek büyük mekândan oluşan yapı, kafe, sergi salonu ve atölye olmak üzere üç farklı fonksiyona ayrışır.

Dolaşım; kabuğa ve cam cephelere olan pozisyonu değişken, kırılarak farklı perspektişere olanak veren bir aks tarafından tanımlanmaktadır. Sergi, aks boyunca devam eder ve ana sergi salonunda genişler.

Projemizdeki ana taşıyıcı elemanlar; 2 eklemli çelik makaslardır. İki tip çelik makas kullanılmıştır. Bu elemanlar; gridal bir düzende, sistematik bir açılanma göstererek platforma yerleşirler ve kabuk yapıyı tanımlarlar. Makas elemanlar, yönlenmeleri ve kesit özellikleri ile mekânların birbirinden ayrışmasını sağlar. Diğer bir deyişle, farklı fonksiyona sahip hacimler, bölüntülerle değil; ışık aldıkları yöne ve makas boyutlarına göre farklılaşır. Bu amaçla, kafe ve atölyelerde küçük, ana sergi mekânında büyük makaslar kullanılmıştır. üçboyutlu çaprazlama sistemi, ana taşıyıcı elamanları birbirlerine bağlamaktadır. Bu “çaprazlama ağı” görsel ve yapısal anlamda kabuk yapının bütünlüğünü sağlamaktadır. Yapı içinde yaratılan hacimsel değişiklikler insan hareketini yönlendirir ve bireyin mekân algısını şekillendirir. Çeliğin estetiğinin ve esnekliğinin yansımasını amaçladığımız yapı, gittiği kentin değişen yüzünde geçici varlığı ile kendi sözünü söyler.

 

Sistem, 9 ana “truss” ve bunları bağlayan çaprazlardan oluşmaktadır. Sistemin çatı örtüsü, bugün örneğini birçok uygulamada görebildiğimiz “branda örtü”den oluşmaktadır. Branda örtü çaprazların üstüne oturmamakta, yalnızca truss’ların joint’leri tarafından taşınmaktadır. Plastik Sanatlar Galerimizin bir diğer sistem elemanı “serviceability”yi kolaylaştıracak olan platformdur. Platform ayrı bir sistem gibi davranıp, kolon ve kirişlerden oluşmaktadır.

Truss elemanları platforma basmamakta, platformdaki deliklerden geçerek, yere direk olarak basmaktadırlar. Bu da deprem de oluşabilecek komplikasyonları ortadan kaldırmakta ve bir büyük sistem yerine iki küçük sistem oluşturarak, oluşabilecek deformasyonları en aza indirgemektedir. Sistemde kullanılan bütün elemanlar ST37’dir. 

Yapı tasarımında ilk etap olarak bir “ön boyutlama” yapılmıştır. Bu esnada, her truss elemanı ayrı olarak incelenmiş, üzerlerine gelecek kar yükleri ve hareketsiz yükler, tributary area‘larla, hesaplanmış ve deneme-yanılma yöntemiyle (rasgele kesit belirlenmiş, ön görülen yükleri taşıyıp taşımadığı incelenmiştir, taşımıyorsa kesit büyütülmüş, taşıyor ise ekonomik boyutlara indirgenmiştir) uygun kesitler bulunmuştur. Bazı truss’larda daha küçük kesitler yeterli olmasına rağmen, sistemin genel bütünlüğünün bozulmaması açısından, buna ek olarak üretim ve satın alım da sağlayacağı avantajlardan dolayı; tüm truss’lar aynı kesitlerden seçilmiştir. Truss kesitleri, kendi içlerinde değişim gösterirken (compression-tension elemanlarının farklı boyutlarda olması doğaldır), genel bütünlüğü sağlamaktadırlar.

Platform ise ana sistemden ayrıdır ve bağımsız davranış göstermektedir. Ana trusslar platformdaki küçük çaplı deliklerden geçerek zemine ankastre olmaktadır. Dolayısıyla platform tek başına tasarlanmıştır. Sistemimiz bütün olarak taşınabilirlik ilkesine dayandığı için, elemanların eşit boyutta tasarlanmasına çalışılmış ve başarılı olunmuştur. Bütün kirişler 7,5 m olarak öngörülmüştür ve tasarım sonucunda uygun bulunmuştur. Sonuçta bütün kiriş ve kolonlar aynı ebatlarda tasarlanmıştır. Kenardaki kolon ve kirişlere daha az yük düşmesine rağmen mimari olarak bütünlüğün sağlanması için en kritik kolon ve kirişe göre tasarlanmışlardır.

Kirişlere düşen kuvvetler, oluşan sehimler ve deplasmanlar SAP2000 programı yardımıyla oluşturulan modelden saptanmıştır. Ayrıca deprem yükü de bu program tarafından uygulatılmıştır. Kolonlar ise çok kısa olduklarından ve aldıkları moment çok az olduğundan, narinlik etkisi ve moment etkisi ihmal edilerek, güvenli tarafta kalmak suretiyle tasarlanmıştır.