TUCSA tarafından düzenlenen 16. Çelik Yapı Tasarımı Öğrenci Yarışması SteelPRO 2019 yarışmasına katılan Çelik Köprü Tasarımı projelerini değerlendirmek üzere toplanan jüri; üç projeyi Eşdeğer Ödül, iki projeyi de Mansiyon Ödülü'ne değer buldu. Yarışmacılar ödüllerini 20 Kasım 2019 tarihinde yapılan 20. Yapısal Çelik Günü’nde aldılar. Konusu "Çelik Köprü Tasarımı" olarak belirlenen yarışmaya katılan projeler Jürinin ortak görüşü olarak çeliğin avantajlarını ortaya çıkaran ve çok kaliteli projelerdi.
SteelPRO 2019 Çelik Yapı Tasarımı Öğrenci Yarışması Jüri Değerlendirme Raporu
13 Kasım 2019 Çarşamba günü saat 10:45’de SteelPRO 2019 Çelik Yapı Tasarımı
Öğrenci Yarışması için gönderilmiş 15 Proje’nin değerlendirilmesi ve ödüle değer projelerin seçilmesi için Jüri Doç. Dr. Ece CEYLAN BABA başkanlığında eksiksiz olarak Türk Yapısal Çelik Derneği’nde toplandı.
Yarışma için gönderilmiş olan 15 Proje Şartname’de belirtilen "Katılım Koşulları" ve "Proje Değerlendirme Ölçütleri ve Kuralları"na uygun olduğundan gönderilenprojelerin tamamı değerlendirilmeye alınmış olup, şartnameye uyumsuzluk nedeniyle elenen proje olmamıştır. Bunun üzerine değerlendirilmesine geçilmiştir.
1. Tur Değerlendirme. Projelerin 1. Tur değerlendirilme sonucunda, yarışmaya katılan 15 Projenin tamamının, farklı seviyelerde de olsa çelik tasarımının genel esaslarına uygun olduğu görülmüş ve tüm projelerin 2. Tura geçmesine oy birliği ile karar verilmiştir.
2. Tur Değerlendirme. 2. turda, Jüri üyelerinin oy birliği ile aşağıda belirtilen beş (5) proje, belirtilen sebepler ile elenmiştir.
Sp19Ac58N (Kadıköy Kurbağalıdere): Projenin, Maltepe - Kadıköy yaya erişimine çözüm üretmesi olumlu bulunmuştur.
Bununla birlikte, köprü güzergahı ve proje alanındaki bazı ilaveler projenin uygulanabilirliğini ve ekonomisini olumsuz yönde etkileyebileceği öngörülerek, projenin mimari ve yapısal açısından yeterince olgunlaşmamış olduğu değerlendirilmiştir.
Ayrıca, Kurbağalıdere’nin içinde bulunan köprü ayağı gereksiz görülmüş ve bu ayağın derenin akışını ve trafiğini olumsuz yönde etkileyeceği kanaatine varılmıştır.
Sp19aWCs (Bursa Kestel): Projenin işlevselliğe getirdiği öneri olumlu bulunmuştur.
Buna karşılık, mimari formun, doğa içinde tasarlanan köprü önerisine yeni bir mimari yaklaşım geliştirmemesi eleştirilmiş, düşey taşıyıcıların (köprü ayaklarının) dere içine basması olumsuz görülmüştür. Ayrıca, statik strüktür çözümleri zayıf bulunmuştur.
Sp19KyCyw (Eftelya): Kadıköy’de Moda - Kalamış yaya erişimine çözüm üretmesi olumlu bulunmuştur. Yapısal açıdan taşıyıcı sistemin gereğinden fazla elemanlarla oluşturulduğu, çok sayıda köprü ayağı kullanıldığı ve bu nedenlerle bölgede kütle etkisi yaratacağı değerlendirilmiş, ayrıca bölgede, deniz trafiğine olumsuz etkisi olacağı belirlenmiştir.
Sp19mPq6V (Kızılırmak): Mimari açıdan, köprünün doğa ile birleştiği noktaların yaya ve bisiklet yollarının tasarlanmamış olması, geliştirilmesi gereken bir eksiklik olarak görülmüştür. Açıklığın, suyun içine ayak koymadan geçişe imkan verecek mesafede olmasına karşılık, iki kemerin orta ayak bağlantılarının nehrin ortasında konumlanması, bunun nehir içindeki reaksiyonları olumsuz etkileyecek olması, kemer ve askı sistemlerinin köprü tabliyesinin burulmasına neden olacak şekilde tasarlanması eleştirilere neden olmuştur.
Sp19pbfwa (Kocaeli Bellek Köprü): Tasarlanan köprü veya iskelenin sahile dayalı deniz trafiğine olumsuz tesirinin olabileceği, doğal yaşamı etkileyebileceği, sahilde yerleşim yerlerinin önünde bir engel teşkil edebileceği konuları eleştirilmiştir. Projeninstrüktürel yönü zayıf görülmüş, statik açıdan tabliye yetersiz bulunmuştur.
3. Tur Değerlendirme. 3. tur elemede, Jüri üyelerinin oy birliği ile aşağıda belirtilen beş (5) proje, belirtilen sebepler ile elenmiştir.
Sp19gAPqP (Çamlıca İletişim Köprüsü):
Mevcut ve sökülecek anten kulelerinin çelik malzemelerinin tekrar kullanılması fikri olumlu bulunmuş olmakla birlikte, ne şekilde tekrar kullanılacağı / geri kazanılacağının projede belli olmaması eleştirilmiştir.
Kamusal bir öneri geliştirmesi ve kentsel açık alan önerisi olumlu bulunmuş, ancak bu önerinin projenin bütününde yeterli olgunluğa ulaşmadığı görülmüştür.
Proje statik açıdan yeterli görülmüştür.
Sp19DF7w2 (Haliç Köprüsü): Mevcut Haliç trafiğinin sadece araç trafiğine açık olmasına karşın önerilen köprünün araç ve yaya için düşünülmesi olumlu bulunmuştur.
Tarihi doku içinde seçilen strüktürün kentin tarihi dokusu ile olan uyumsuzluğu eleştirilmiştir. Gereğinden fazla ağır ve hantal bir strüktür tercih edildiği görülmüştür.
Orta makas grubunun gerekliliği tartışılmaya açıktır. Bu sebeplerden dolayı Köprünün İstanbul silüetine zarar vereceği öngörülmüştür. Statik raporun detaylı olması olumlu bulunmuştur.
Sp19OG7Pf (Delta Köprüsü): Köprünün üçgen bir yüzey olarak tasarlanması olumlu bulunmuştur. Seçilen proje alanında hali hazırda iki yakayı birleştiren iki köprünün varlığı, önerilen köprünün gerekliliğinin sorgulanmasına neden olmuştur. Bununla birlikte, Adacık ile terminal binasının kolay bağlantısını sağlayan Delta köprüsünün işlevsellik açısından yarar sağlayabileceği fakat bunun hafif bir köprü sistemi ile gerçekleştirilebileceği değerlendirilmiştir.
Döşeme sisteminin ana kirişlere yük aktarımının görülmemesi taşıyıcı yönden eleştirilmiştir.
Sp19aZckO (Valla Kanyonu): Doğanın içindeki alternatif mekan arayışı olumlu bulunmuştur. Doğal bir doku içerisinde önerilen köprü ve platformlara ek olarak mimari yapıların ölçeği eleştirilmiştir. Seçilen ana taşıyıcı formunun belirlenmediği gözlemlenmiştir. Eğik askı halatlarının, tabliyenin burulmasına neden olabilecek şekilde tasarlandığı değerlendirilmiştir. Teslim edilen projede mimari çizim ve statik açıdan tutarsızlıkları eleştirilmiştir.
Sp19Ox3c8 (Trabzon Zağnos Vadisi):
Kırıklı formun özgün bir tasarım anlayışına sahip olması olumlu bulunmuş, ancak mimari verilerin az olması eleştirilmiştir.
Statik raporun kapsamının yeterli olgunluğa ulaşmış olduğu gözlemlenmiştir. Eğik askılarda kullanılan boru yerine halat kullanılmasının sisteme daha narin bir görüntü yaratacağı düşünülmektedir. Sonuç ürünün ağır ve kitle etkisi veren masifliği eleştirilmiştir.
4. Tur Değerlendirme. 3. turdaki elemelerin ardından, ödül grubuna kalan beş (5) projeyi değerlendirmek için 4. tura geçildi.
Bu turda yapılan değerlendirme sonucunda, Jüri tarafından; aşağıdaki iki projenin mansiyon ödülüne, diğer üç projenin de eşdeğer ödüle değer bulunduğu oy birliği ile kararlaştırıldı.
Mansiyon Ödülüne Değer görülen projeler;
Ödül grubuna kalan projelerin tamamı değerlendirildikten sonra, aşağıdaki iki proje Jüri üyelerinin oybirliği ile Mansiyon Ödülü’ne değer bulunmuştur.
Sp19yYvak (Göksu Parkı): Köprü tasarımının, sadece iki kara parçasını bağlamak için değil, aynı zamanda sosyal bir ihtiyacı karşılamak üzere gerçekleştirilmiş olması olumlu bulunmuştur. Mimari tasarım yaklaşımının ve verilerinin yeterli olgunluğa erişmediği görülmüştür. Statik raporun kesitlerin mimari çizimlerle uyumu, hesap raporlarıyla kesitlerin doğrulamasının yapıldığı Özgün olmasa da kesitlerin doğru çözümlenmesi nedeniyle Mansiyona değer görülmüştür.
Sp195newZ (Bypass): Doğal afetler sonrası taşınabilir bir köprü, kullanılmadığında kamu sağlığı fonksiyonu üstlenmesi projenin güçlü tarafları olarak değerlendirilmiştir.
Ancak, strüktürün yerine ulaştırıldıktan sonraki kurulumunun nasıl olacağına ilişkin detaylar anlaşılmamıştır ve bu husustaki çözüm eksik bulunmuştur.
Köprü tasarımına getirdiği alternatif ve yenilikçi bir yaklaşım olması nedeniyle mansiyona layık görülmüştür.
Eşdeğer Ödüle değer görülen projeler.
Aşağıdaki üç proje Jüri üyelerinin oybirliği ile Eşdeğer Ödüle değer bulunmuştur.
Sp19ELtiB (Nuh’un Gemisi): Projenin, İstanbul’un kuzey ormanlarında gerçekleştirilmiş olan doğa içindeki doğal müdahalelere dikkat çekmesi ve çevre duyarlılığı olumlu bulunmuş olup hayvanların ve doğanın sürekliliğine getirilen çözüm başarılı bulunmuştur. Ana kirişteki özgün çelik tasarımı takdir edilmiştir.
Sp19TThUE (Sınır/sızlık Köprüsü): Kavramsal mimari yaklaşımın ardında yer alan çok boyutlu düşünce biçimi mimari kurgu ile bütünleşmiş olduğundan proje konsepti özgün bulunmuştur. Mimari kurgunun başarısının yanı sıra, statik raporun detaylı olarak yapılması, strüktür olarak mimari raporla örtüşmesi de başarılı bulunmuştur.
Sp195iwhH (Haliç Tekke Parkı): Önerilen formun su ile ilişkisi, doğal mekanın korunması ve ferahlığı olumlu bulunmuştur.
Mühendislik raporu detaylı olarak hazırlanmış olması olumlu değerlendirilmiştir.
Bununla birlikte, strüktürel açıdan eğik askı halatlarının tabliye üzerinde burulma etkisi yaratabileceği değerlendirilmiştir.
SteelPRO 2019 Jürisi
Ahmet ALATAŞ, Yüksek Mimar Mühendis
Doç. Dr. Ece CEYLAN BABA, Mimar (Jüri Başkanı)
Onur GÜLEÇ, İnşaat Yüksek Mühendisi
Dr. Selçuk İZ, İnşaat Yüksek Mühendisi
Salih KÜÇÜKTUNA, Mimar
Raportör: Yeşim GÜR’EŞ